Rahim anomalileri doğuştan kaynaklanan rahmin şekil bozukluklarıdır. Tıbbi terim olarak uterin malformasyonlar şeklinde ifade edilir. Rahim anomalileri tüm kadınların %5’ten azında vardır. Ancak düşük, gebe kalamama, tekrarlayan gebelik kayıpları ve erken doğum yapan kadınların yaklaşık %25-30’unda çeşitli rahim anomalileri görülür.
Rahim anne karnında gelişirken 2 ayrı kanalın birleşmesi sonucu oluşur. Bu yapılara Müller kanalları adı verilir. Müller kanallarındaki birleşme sorunları karşımıza rahim anomalileri şeklinde çıkar.
Rahim anomalileri içinde en sık görüleni kavisli, bölmeli ve bikornuat rahim anomalileridir. Kavisli rahim anomalisinin klinik bir önemi yoktur. Ancak diğer anomaliler tekrarlayan düşük, gebe kalamama, bebeğin rahimde duruş bozuklukları ve erken doğum eylemi ile ilişkilidir. Rahim anomalilerinin çeşitleri şunlardır;
Rahim anomalilerinin çoğunun nedeni belli değildir. Rahim anomalisi olanların büyük bir kısmı normal sayıda kromozoma sahiptir.
1940-1970 yılları arasında kullanılan hormonal bir ilaç, eskiden düşük ve erken doğumları önlemek için kullanılırdı. Ancak bu ilacı alan annelerin kız çocuklarında başka ciddi sorunlar yanında rahim anomalisi sıklığında da artış saptanmıştır.
Günümüzde bu anomaliden korunmak ya da kaçınmanın gösterilmiş bir yolu bulunmamaktadır.
Rahim anomalileri doğuştan mevcut olmasına rağmen genellikle belirti vermez. Bazı kadınlarda adet sancıları daha belirgin olabilir. Bu anomaliler genellikle kısırlık nedenlerinin araştırılması sırasında tanı alır.
Kadının klinik öyküsünde tekrarlayan gebelik kayıpları, gebe kalamama, erken doğum eylemi, anormal adet sancıları ve alt batın ağrıları olması rahim anomalisi açısından şüphe uyandıran durumlardır.
Böyle bir durumda rahmin anatomik olarak değerlendirilmesi ve rahim içi kavitenin gösterilmesi gerekir. Sırasıyla ultrason, histerosalpingografi ve MR görüntüleme rahmin şekil bozukluklarının saptanmasında kullanılan tetkiklerdir.
Histerosalpingografi ile rahim içi kavite değerlendirilirken ultrason ve MR görüntüleme dış anatomik yapının değerlendirilmesinde kullanılır.
Rahim anomalilerinin tedavisi cerrahi yöntemlerle yapılır. Tedavi kadının çocuk yapma isteğine bağlıdır.
Rahim anomalisi olan çoğu kadının üreme yönünden sorunu bulunmaz. Rahim anomalileri genellikle gebe kalamama ya da düşük sorunu ile karşımıza çıkar. Böyle bir durumda rahim içindeki bölmenin cerrahi olarak çıkarılması işlemi uygulanır.