Op. Dr. Funda Yazıcı ErolKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanıİletişim
Op. Dr. Funda Yazıcı ErolKadın Hastalıkları ve Doğum UzmanıİletişimÇoğu kadın için adet süresi 4-7 gündür. Adet periyotları genellikle 28 günde bir olur. Ancak normal adet döngüleri 21 ile 35 gün arasında değişebilir.
Amenore: bir kadının adet dönemlerinin tamamen durduğu bir durumdur. Bir kadın hamile değilse, bebek emzirmiyorsa veya menopoza girmemişse 90 gün veya daha uzun bir süre adet olmaması anormal kabul edilir.
15-16 yaşına kadar veya göğüsleri gelişmeye başladıktan sonraki üç yıl içinde adet dönemleri başlamayan genç kızların da amenore olduğu düşünülmektedir.
Oligomenore: seyrek olarak ortaya çıkan adet dönemlerini ifade eder.
Dismenore: ağrılı adet dönemleri ve şiddetli adet kramplarını ifade eder.
Anormal adet kanamaları ve menstrüel düzensizlikler aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli nedenlere bağlı olabilir. Bunlar; ağır adet kanamaları, yedi günden uzun süren adet dönemi veya dönemleri, ilişki sonrası kanama, menopoz sonrası kanama veya lekelenme.
Adet düzensizliğinin stres halinden, altta yatan ciddi hastalıklara kadar birçok nedeni vardır;
Stres ve yaşam tarzı: Bir kadının günlük rutinde önemli miktarda kilo alması, diyet yapması, egzersiz aktivitelerindeki abartılı değişiklikler, seyahat, hastalık veya diğer benzer sorunlar adet döngüsünü bozabilir.
Doğum kontrol hapları: Çoğu doğum kontrol hapı östrojen ve progestin hormonlarının bir kombinasyonunu içerir (bazıları sadece progestin içerir). Haplar, yumurtalıkların yumurta bırakmasını engelleyerek hamileliği önler.
Doğum kontrol hapları menstrüasyonu etkileyebilir. Bazı kadınlar doğum kontrol haplarını bıraktıktan sonra altı aya kadar düzensiz veya kaçırılmış dönemlere sahip olur. Bu, gebe kalmayı ve hamile kalmayı planlarken önemli bir husustur. Sadece progestin içeren doğum kontrol hapları alan kadınların dönemleri arasında kanama olabilir.
Rahim polipleri veya miyomlar: Rahim polipleri uterusun iç zarındaki küçük benign (kanserli olmayan) büyümelerdir. Uterin miyomlar uterusun duvarına yapışan tümörlerdir.
Çok ufak boyutlardan bir greyfurt büyüklüğüne kadar değişen boyutlarda bir, birkaç veya çok sayıda miyom olabilir. Bu tümörler genellikle iyi huyludur, ancak adet dönemlerinde ağır kanama ve ağrıya neden olabilirler. Miyomlar büyükse, mesaneye veya rektuma baskı uygulayarak rahatsızlığa neden olabilirler.
Endometriozis: Rahim zarı her ay parçalanır ve adet kanı ile birlikte dışarı atılır. Endometriozis, rahim içi zarın uterus dışında büyümesidir. Çoğu zaman, bu endometriyal doku yumurtalıklara veya fallop tüplerine tutunur. Bazen barsaklara, alt sindirim sistemindeki diğer organlara, rektum ve uterus arasındaki alana yerleşebilir. Endometriozis adet öncesi ve sırasında anormal kanamaya, kramplara, ağrıya ve ağrılı ilişkiye neden olabilir.
Pelvik inflamatuar hastalık: Pelvik inflamatuar hastalık (PID),kadın üreme sistemini etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Bakteriler vajinaya cinsel temas yoluyla girebilir. Daha sonra uterusa ve üst genital bölgeye yayılabilir. Bakteriler ayrıca, jinekolojik prosedürler, doğum, düşük veya kürtaj yoluyla üreme sistemine yerleşebilir.
PID belirtileri arasında hoş olmayan kötü koku, adet düzensizliği, pelvik ve alt karın bölgesinde ağrı, ateş, bulantı, kusma ve ishal bulunur.
Polikistik over sendromu: Polikistik over sendromunda (PCOS),yumurtalıklarda büyük miktarlarda androjen üretilir. Androjen bir tür erkeklik hormonudur.
Yumurtalıklarda küçük sıvı dolu keseler (kistler) oluşabilir. Bunlar genellikle ultrasonda görülür. Hormonal değişiklikler yumurtaların olgunlaşmasını önleyebilir. Bu nedenle yumurtlama tutarlı bir şekilde gerçekleşemez. Bazen polikistik over sendromlu bir kadın düzensiz dönemlere sahip olabilir.
Adet kanaması tamamen durabilir. Ek olarak, bu durum obezite, kısırlık ve hirsutizm (aşırı kıllanma ve akne) ile ilişkilidir.
Kesin nedeni bilinmemekle birlikte, bu duruma hormonal bir dengesizlik neden olabilir. PCOS tedavisi, bir kadının hamilelik isteyip istemediğine bağlıdır. Hamilelik bir hedef değilse, kilo kaybı, oral kontraseptif haplar ve bazı diyabet ilaçları adet döngülerini düzenleyebilir. Hamilelik istenirse, yumurtlamayı uyarıcı ilaçlar denenebilir.
Erken yumurtalık yetmezliği: Bu durum, yumurtalıkları normal olarak çalışmayan 40 yaşın altındaki kadınlarda görülür. Menopoza benzer şekilde adet döngüsü durur. Bu, kemoterapi ve radyasyon ile kanser tedavisi gören hastalarda, ailede erken yumurtalık yetmezliği varsa veya bazı kromozomal bozukluk durumlarında ortaya çıkabilir.
Adet döngünüz herhangi bir şekilde değiştiyse, kanama miktarı, büyük kan pıhtıları düşürülüp düşürülmediği ve adet döneminizin ne zaman başlayıp bittiği bilinmelidir. Dönemler arasında kanama, adet krampları veya ağrı gibi diğer semptomları da takip edin.
Doktorunuz menstrüel siklusunuz ve tıbbi geçmişiniz hakkında sizden bilgi almak isteyecektir. Pelvik muayene ve bazen Pap testi de dahil olmak üzere kapsamlı bir fizik muayene yapacaktır. Ayrıca aşağıdakiler de dahil olmak üzere bazı testleri isteyebilir;
Adet düzensizliği tedavisi Antalya kliniğinde yapılırken öncelikle altta yatan neden araştırılarak sorun belirlenir. Adet problemlerinin en sık sebepleri stres ve kilo sorunlarıdır. Bunlar yumurtlama problemlerine yol açarak adet düzenini bozar. Yaşam şeklinin düzeltilmesi, diyet, spor yapmak ve stres kaynaklarını azaltmak adet düzensizliğini giderebilir.
Altta yatan PCOS, tiroid hastalıkları ve bazı kronik hastalıkların tedavi edilmesi ile adet döngülerini düzene girecektir. Rahim içindeki polip ve subendometrial miyomların cerrahi tedavisi de adet sorunlarını düzeltebilir.
Altta yatan bir sebebin olmadığı ya da bulunamadığı durumlarda adet söktürücü ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar doktor tarafından reçete edilen genellikle hormon içeren ilaçlar ve doğum kontrol haplarıdır.
Kaynaklar
Op. Dr. Funda Yazıcı ErolKadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı