Bartholin Kisti

Bartholin Kisti Nedir?

Bartholin'in bezleri vajinal açıklığın her iki tarafında bulunan bezelye şeklindeki yapılardır. Bu bezler vajina kayganlığına yardımcı olan sıvı salgılar. Bazen bu bezlerin kanalı tıkanır ve üretilen sıvı bezin içinde birikir. Sonuçta Bartholin kisti olarak adlandırılan nispeten ağrısız şişlikler oluşur. Kist içindeki sıvı enfekte olursa, iltihaplı doku ile çevrili bir irin koleksiyonu haline gelir. Buna Bartholin apsesi adı verilir.

Bartholin kisti veya apsesi yaygın bir hastalıktır. Bartholin kistinin tedavisi kistin büyüklüğüne, ne kadar ağrılı olduğuna ve enfekte olup olmadığına bağlıdır. Bazen ayaktan iğne drenajı ile tedavi yeterlidir. Diğer durumlarda, Bartholin kistinin cerrahi drenajı gerekir. Bir enfeksiyon meydana gelirse, enfekte olmuş Bartholin kistini tedavi etmek için antibiyotik ve birlikte drenaj yardımcı olabilir.

Bartholin Kisti Belirtileri

Küçük, enfekte olmamış bir Bartholin kisti varsa, bu fark edilmeyebilir. Kist büyürse, vajinal açıklığın yanında bir şişlik veya kitle şeklinde hissedilebilir. Kist genellikle ağrısızdır. Ancak dokunmakla hassas olabilir.

Bartholin kisti enfeksiyonu birkaç gün içinde ortaya çıkabilir. Kist enfekte olursa şu belirtiler görülür;

• Vajinal açıklığın yakınında hassas, ağrılı bir kitle,
• Yürürken veya otururken rahatsızlık,
• İlişki sırasında ağrı,
• Ateş.

Bartholin kisti veya apsesi genellikle vajinal açıklığın sadece bir tarafında görülür.

Doktor Kontrolü

Vajina girişine yakın, iki veya üç günlük, düzelmeyen, ağrılı bir yumru varsa doktorunuzu arayın. Bu kiste bağlı ağrı hafif veya şiddetli olabilir.

Vajinal açıklığın yanında yeni bir şişlik gelişti ise ve 40 yaşından büyükseniz muayene için mutlaka doktorunuzla görüşün. Nadiren de olsa, böyle şişlikler, kanser gibi daha ciddi bir sorunun işareti olabilir.

Bartholin Kisti Neden Olur?

Bartholin kistinin nedeni bez içinde üretilen sıvının birikmesidir. Bez kanalındaki sorunlar, enfeksiyon veya yaralanma nedeniyle tıkanıklığa ve sıvı birikimine neden olabilir. Bartholin kisti eğer enfekte olursa apseleşebilir. Escherichia coli (E. coli),gonore ve klamidya gibi cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara neden olan bakteriler de dahil olmak üzere birçok bakteri bezde enfeksiyon ve apse gelişimine yol açar.

Bartholin Kisti Komplikasyonları

Bartholin kisti komplikasyonları şunlardır;

• Kistin aşırı büyümesi,
• Şiddetli ağrı olması,
• Kistin enfekte olması,
• Kistin apseleşmesi,
• Lenfadeopati (lenf bezlerinde büyüme),
• Lenfadenit (lenf bezi iltihabı),
• Kistin tedavi sonrası tekrarlaması.

Bartholin Kistinin Önlenmesi

Bartholin'in kistini önlemenin genellikle bir yolu yoktur.

Bununla birlikte, daha güvenli cinsel ilişki uygulamaları, özellikle prezervatif kullanılması ve iyi hijyen alışkanlıkları kistin enfeksiyonunu ve apse oluşumunu önlemeye yardımcı olabilir.

Bartholin Kisti Teşhisi

Bartholin kisti teşhisi için muayene, test ve tahliller;

• Tıbbi geçmişiniz hakkında bilgi,
• Pelvik muayene,
• Cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonu test etmek için vajina veya rahim ağzından sıvı örneği,
• Postmenopozal veya 40 yaşın üzerindeki kadınlarda kanserli hücreleri kontrol etmek için biyopsi.

Bartholin Kisti Tedavisi Antalya

Özellikle kist küçükse, hiçbir belirti veya semptom göstermiyorsa, tedavi gerektirmeyebilir. Tedavi kistin büyüklüğüne, rahatsızlık seviyenize ve enfekte olup olmadığına bağlıdır. Apseleşen kistler en kısa sürede tedavi edilmelidir.

Tedavi seçenekleri şunları içerir;

• Oturma banyoları: Üç veya dört gün boyunca günde birkaç kez ılık su ile dolu bir küvette oturma banyosu yapılması, küçük, enfekte bir kistin kendi başına açılmasına ve boşalmasına yardımcı olabilir.
• Cerrahi drenaj: Enfekte veya çok büyük bir kisti boşaltmak için ameliyat gerekebilir. Bir kistin drenajı lokal anestezi veya sedasyon anestezi kullanılarak yapılır. Drenaj için doktorunuz kistte küçük bir kesi yapar, boşalmasına izin verir ve daha sonra kesi içine küçük bir lastik tüp (kateter) yerleştirir. Kesiyi açık tutmak ve tam drenaj sağlamak için kateter altı haftaya kadar yerinde kalabilir.
• Antibiyotikler: Kistiniz enfekte olursa veya testler cinsel yolla bulaşan bir enfeksiyonunuz olduğunu ortaya koyuyorsa doktorunuz bir antibiyotik reçete edebilir.
• Marsupializasyon: Kistler tekrar eder veya rahatsız ederse, bu prosedür yardımcı olabilir. Doktor drenaj insizyonunun her iki tarafına, yaklaşık 6 milimetreden daha kısa, kalıcı bir açıklık oluşturmak için dikiş atar. Prosedürden birkaç gün sonra drenajı desteklemek ve kistin tekrarlamasını önlenmek için bir kateter yerleştirilebilir.
• Bartholin bezi çıkarılması: Nadiren, geleneksel yöntemlerle etkili şekilde tedavi edilemeyen kalıcı kistlerin ortadan kaldırılmasında Bartholin bezini çıkarmak gerekebilir. Bezin cerrahi olarak çıkarılması genellikle genel anestezi altında ve hastanede yapılır. Bezin cerrahi olarak çıkarılması, işlemden sonra kanama veya komplikasyon riski taşır.
• Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Günde birkaç kez ılık suda günlük oturma banyosu, enfekte olmuş bir Bartholin kisti veya apsesini çözmek için yardımcı olabilir. Oturma banyoları bölgeyi temiz tutmaya, rahatsızlığı hafifletmeye ve kistin etkili drenajını teşvik etmeye yardımcı olur. Ağrı kesiciler de doktor kontrolünde tedaviye yardımcı olabilir.

Bartholin Apsesi Neden Olur?

Bartholin bezleri vajinal açıklığın her iki tarafında vajinayı ıslatmak için sıvı salgılayan iki küçük, bezelye şeklinde bezdir. Bezler tıkanırsa, sıvı sıkışabilir ve kist oluşmasına neden olur. Enfekte bir Bartholin kisti ise apseye yol açabilir. Apse geliştiğinde vajinanın bir tarafında yoğun ağrı, o bölgede kızarıklık ve şişme olur. Apselerin büyüklüğü çok küçük boyutlardan 2-3 santimetreye kadar çıkabilir.

Her 50 kadından yaklaşık birinde geçmişte bir Bartholin kisti veya apsesi öyküsü vardır. Çocuk doğurma yaşındakiler, özellikle 20'li yaşlarda olanlar en fazla risk altındadır. Bartholin apsesi, bezlerden birinin Escherichia coli ( E. Coli ) veya cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlarca (klamidya ve gonore gibi bakteriler) enfekte olduğunda ortaya çıkar.

Bartholin apsesi olan kadınların çoğunda (%60’dan fazlasında) bakteriyel bir enfeksiyon kanıtlanmıştır. En yaygın görülen bakteri ise E. Coli’dir. Enfeksiyonların yaklaşık %40-45 inden sorumludur. Bakteriler ayrıca tekrarlayan enfeksiyon vakalarında önemli ölçüde daha yaygındır. Vakaların neredeyse %8'inde birden fazla bakteri türü rol alır.

Apse gelişiminde en sık rol oynayan bakteri türleri şunlardır;

• Escherichia Coli
• Chlamydia Trachomatis
• Neisseria Gonorrhoeae

Apse gelişiminde rol alan diğer bakteri türleri şunlardır;

• Brucella melitensis
• Neisseria sicca
• Klebsiella varicola
• Hypermucoviscous
• Pseudomonas aeruginosa
• Salmonella panama
• Pasteurella bettii
• Streptococcus türleri
• Staphylococcus aureus

Bartholin Apsesi Belirtileri

Apseler çok ağrılı olma eğilimindedir. Bartholin apsesi olan kişilerde tipik olarak sadece vajinanın bir tarafında (enfekte bez tarafı) ağrı olur.

Diğer belirti ve semptomlar şunlardır;

• Vajinanın etkilenen tarafında cilt altı şişlik,
• Ateş,
• Kızarıklık ve apse çevresinde ısı artışı,
• Yürüme, oturma veya ilişki sırasında ağrı.

Apse yeterince büyürse, cilde açılabilir. Apse cilde açıldığında irinli sıvı boşalır. Kişi vajinadan akıntı olduğunu veya ağrının hafiflediğini fark edebilir.

Bartholin Apsesi Tedavisi Antalya

Cerrahi drenaj genellikle bir doktor ofisinde veya hastanede yapılır. Doktor bölgeyi uyuşturmak için lokal anestezi veya kişiyi uyutmak için genel anestezi kullanabilir. İşlem sırasında, doktor apse içinde küçük bir açıklık oluşturur. Sıvı boşaldığında, açıklığa bir kateter (küçük bir plastik tüp) yerleştirir. Kateter 6 haftaya kadar yerinde kalabilir.

Kateter apse içindeki tüm sıvının boşalmasına izin veren kesiği açık tutar. Doktor bu süreden sonra kateteri çıkarabilir.

Marsupializasyon adı verilen bir prosedür tekrarlayan Bartholin apselerinin önlenmesine yardımcı olabilir. İlk olarak, doktor apsede küçük bir kesi yapar ve içeriği boşaltır. Daha sonra kalıcı bir açıklık oluşturmak için insizyonun her iki tarafında dikişler atar. Açıklık genellikle 6-7 mm’den daha küçüktür.

Bazen, doktor drenaj sürecini hızlandırmak için birkaç gün boyunca kaviteye bir kateter yerleştirebilir. Marsupializasyon genellikle başarılı olur. Bartholin kistlerinin yaklaşık %5-15'i işlemden sonra tekrarlayabilir.

Marsupializasyondan sonra apseler tekrarlarsa, Bartholin bezlerini çıkarmak gerekebilir. Bununla birlikte, bu prosedür son çare olarak kabul edilir ve nadiren gereklidir. Gerektiğinde, bu prosedür genel anestezi altında hastanede gerçekleştirilir. Tüm ameliyatlarda olduğu gibi, kanama, enfeksiyon ve diğer komplikasyon riskleri vardır.

Antibiyotikler bezlerde bulunan herhangi bir enfeksiyonu temizleyebilir. Doktorlar genellikle antibiyotik tedavisini Bartholin bezi ameliyatından önce veya sonra uygular. Antibiyotikler özellikle apse tamamen boşalırsa ve tekrarlamazsa, her zaman gerekli olmayabilir.

Oturma banyoları ağrı ve rahatsızlığı hafifletebilir. Ayrıca çok küçük apselerin açılmasına ve boşalmasına yardımcı olabilirler. Oturma banyosu yapmak için, bir küvet ılık su ile bir miktar doldurulur. 15 dakika suda beklenir. Bu tedavi genellikle günde en az 3-4 kez semptomlar geçene kadar tekrarlanır.

Bir Bartholin apsesinin gelişmesini önlemek her zaman mümkün değildir. Bezin enfekte olma riskini azaltmak için çeşitli önlemler alınabilir;

• Klamidya ve bel soğukluğu gibi cinsel yolla bulaşan hastalıkları önlemek için prezervatif kullanın.
• Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonları test etmek için düzenli kontrole gidin.
• İyi bir genital hijyen uygulayın ve sadece vajinanın dışını temizleyin.
• İdrar yollarını ve vajinayı desteklemek için probiyotik takviyeler alınabilir.
• Gün boyunca bol miktarda sıvı tüketin.

Kaynaklar

1. Omole F, Kelsey RC, Phillips K, Cunningham K. Bartholin Duct Cyst and Gland Abscess: Office Management. Am Fam Physician. 2019 Jun 15;99(12):760-766.
2. Omole F, Simmons BJ, Hacker Y. Management of Bartholin's duct cyst and gland abscess. Am Fam Physician. 2003 Jul 1;68(1):135-40. Review.
3. Silman C, Matsumoto S, Takaji R, Matsumoto A, Otsuka A, Mori H, Nishida Y, Narahara H, Ando T, Miyake H. Asymptomatic Bartholin Cyst: Evaluation With Multidetector Row Computed Tomography. J Comput Assist Tomogr. 2018 Jan/Feb;42(1):162-166.
4. Subba K, Matts S. Re: Word catheter and marsupialisation in women with a cyst or abscess of the Bartholin gland (WoMan-trial): a randomised clinical trial. BJOG. 2017 Mar;124(4):696. doi: 10.1111/1471-0528.14497
5. Reif P, Ulrich D, Bjelic-Radisic V, Häusler M, Schnedl-Lamprecht E, Tamussino K. Management of Bartholin's cyst and abscess using the Word catheter: implementation, recurrence rates and costs. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2015 Jul;190:81-4. doi: 10.1016/j.ejogrb.2015.04.008.
6. Lee MY, Dalpiaz A, Schwamb R, Miao Y, Waltzer W, Khan A. Clinical Pathology of Bartholin's Glands: A Review of the Literature. Curr Urol. 2015 May;8(1):22-5.
7. Dole DM, Nypaver C. Management of Bartholin Duct Cysts and Gland Abscesses. J Midwifery Womens Health. 2019 May;64(3):337-343
8. Lowenstein L, Solt I. Bartholin's cyst marsupialization. J Sex Med. 2008 May;5(5):1053-6.
9. Cardaillac C, Dochez V, Gueudry P, Vaucel E, Ploteau S, Winer N, Thubert T. Surgical management of Bartholin cysts and abscesses in French university hospitals. J Gynecol Obstet Hum Reprod. 2019 Oct;48(8):631-635.
10. Cheetham DR. Bartholin's cyst: marsupialization or aspiration? Am J Obstet Gynecol. 1985 Jul 1;152(5):569-70.
11. Ouldamer L, Chraibi Z, Arbion F, Barillot I, Body G. Bartholin's gland carcinoma: epidemiology and therapeutic management. Surg Oncol. 2013 Jun;22(2):117-22.