Yumurtalık Kisti Tedavisi Antalya

Yumurtalık Kisti Nedir?

Yumurtalık kistleri, yumurtalık içinde veya yüzeyindeki sıvı dolu keselerdir. Kadınlarda rahmin her iki tarafında, her biri bir badem büyüklüğü ve şeklinde iki yumurtalık vardır.

Yumurtalıklarda gelişen ve olgunlaşan yumurtalar, çocuk doğurma yıllarında aylık döngülerde serbest bırakılır.

Birçok kadında hayatının bir döneminde yumurtalık kistleri olur. Bunların çoğu rahatsızlık vermez ve zararsızdır. Çoğunlukla tedavi edilmeden birkaç ay içinde kaybolur. Bununla birlikte, yumurtalık kistleri özellikle rüptüre olanlar ciddi semptomlara neden olabilir.

Yumurtalık kistlerini erken dönemde saptamak için kadınların düzenli jinekolojik kontrolden geçmeleri önerilir.

Yumurtalık Kisti Belirtileri

Çoğu kist semptomlara neden olmaz ve kendi kendine geçer. Bununla birlikte, büyük bir yumurtalık kisti aşağıdakilere neden olabilir;

Pelvik ağrı (Kistin olduğu tarafta alt karın bölgesinde künt veya keskin bir ağrı),
Karnınızda dolgunluk veya ağırlık hissi,
Şişkinlik.

Yumurtalık Kisti Acilleri

Yumurtalık kisti ile birlikte şu şikayetler varsa derhal tıbbi yardım alın;

Ani, şiddetli karın veya pelvik ağrı,
Ateş veya kusma ile birlikte ağrı,
Soğuk nemli bir cilt,
Hızlı nefes alma,
Baş dönmesi veya halsizlik.

Yumurtalık Kisti Nedenleri

Çoğu yumurtalık kisti basit olup adet dönemininin (fonksiyonel kistler) bir sonucu olarak gelişir. Diğer kist tipleri ise daha az yaygındır. Yumurtalıklarda normal olarak her ay folikül adı verilen kist benzeri yapılar gelişir. Foliküller östrojen ve progesteron hormonlarını üretir ve dışarı bir yumurta bırakır. Normal bir folikül büyümeye devam ederse, fonksiyonel kist adını alır. İki tip fonksiyonel kist vardır;

Folikül kisti: Adet döngüsünün ortasında, bir yumurta, folikülün yırtılması ile dışa atılır ve fallop tüpüne geçip rahme doğru hareket eder. Foliküler kist, folikülden yumurtlama olmadığında veya yumurta serbest kalamadığında gelişir. Yumurtlama olmayan folikül bu durumda büyümeye devam eder.

Corpus luteum kisti: Bir folikül yumurtasını serbest bıraktığında, gebeliği sağlamak için östrojen ve progesteron üretmeye başlar. Bu folikül artık korpus luteum olarak adlandırılmaktadır. Bazen sıvı folikül içinde birikerek corpus luteum'un bir kiste dönüşmesine neden olur. Buna corpus luteum kisti adı verilir.

Fonksiyonel kistler genellikle zararsızdır, nadiren ağrıya neden olur. Genellikle iki veya üç adet döngüsü içinde kendiliğinden kaybolur.

Adet döngüsünün normal işleviyle ilgili olmayan diğer kist türleri ise şunlardır:

Dermoid kistler: Teratomlar olarak da adlandırılan bu kistler saç, kıl ve diş gibi dokular içerebilir. Çünkü bu kistler embriyonik hücrelerden oluşur. Nadiren kansere dönüşebilir.

Kistadenom: Bunlar bir yumurtalığın yüzeyinde gelişir. Mukus ile dolu kistlerdir.

Endometrioma (çikolata kisti): Rahmin endometriyal hücrelerinin uterus dışında (endometriozis) yumurtalıklarda yapışıp büyüdüğü bir durum sonucu gelişen kistlerdir. Bu dokular yumurtalığa tutunup içi kanamalı kistlere dönüşebilir.

Dermoid kistler ve kistadenomlar büyüyebilir. Bu da yumurtalığın anatomik yapısının bozulmasına neden olur. Yumurtalık, kist ile birlikte kendi aksında dönerek torsiyona yol açabilir. Torsiyon yumurtalığın dönmesi sonucu beslenmesinin bozulmasıdır. Bu durumda şiddetli ağrı atakları olur. Acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur.

Yumurtalık Kisti Risk Faktörleri

Yumurtalık kisti geliştirme riski bazı durumlarda artabilir;

Hormonal problemler: İnfertilite tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar yumurtalıklarda kist oluşumunu tetikleyebilir.
Gebelik: Bazen oluşan yumurtalık kistleri hamilelik boyunca yumurtada kalabilir.
Endometriozis: Rahim içi zar hücrelerinin rahim dışında büyümesine endometriozis denir. Bu dokular yumurtalığa yapışarak kist oluşumuna neden olabilir. Bu kistlere çikolata kisti adı verilir.
Şiddetli pelvik enfeksiyon: Enfeksiyon yumurtalıklara yayılırsa, apse veya kistlere neden olabilir.
Önceki yumurtalık kisti: Eğer önceden bir yumurtalık kistiniz varsa, yeni bir kist oluşma riski artar.

Komplikasyonlar

Bazı kadınlarda, daha az yaygın kist tipleri doktor muayenesi sırasında saptanabilir. Menopozdan sonra gelişen kistik yumurtalık kitleleri kötü huylu (malign) olabilir. Bu yüzden düzenli pelvik muayeneler önemlidir.

Yumurtalık kistleri ile ilişkili nadir komplikasyonlar ise şunlardır;

Yumurtalık dönmesi: Büyüyen kistler, yumurtalığın hareket ederek kendi etrafında dönmesine yol açabilir. Yumurtalığın bu şekilde ağrılı dönmesi ve kan akımının bozulması over torsiyonu olarak bilinir. Semptomlar aniden başlayan şiddetli pelvik ağrı, bulantı ve kusmayı içerir. Yumurtalık torsiyonu yumurtalıklara kan akışını azaltabilir veya durdurabilir.

Rüptür: Yırtılan bir kist şiddetli ağrıya ve iç kanamaya neden olabilir. Bu duruma kist rüptürü adı verilir. Kist büyüdükçe yırtılma riski artar. Vajinal ilişki gibi pelvisi etkileyen güçlü aktiviteler de rüptür riskini artırır.

Kistleri Önleme

Yumurtalık kistlerini önlemenin bir yolu olmamasına rağmen, düzenli pelvik muayeneler yumurtalıklardaki değişikliklerin mümkün olduğunca erken teşhis edilmesine yardımcı olur. Aylık olağandışı adet belirtileri, özellikle de birkaç anormal adet dönemi gibi durumlarda kist açısından temkinli olup muayene olabilirsiniz.

Yumurtalık Kistleri Kısırlık Yapar Mı?

Bazı yumurtalık kistleri doğurganlığın azalmasıyla ilişkili olabilir. Bu durum, sahip olduğunuz yumurtalık kisti tipine bağlıdır. Doğurganlığınızı etkileyebilecek yumurtalık kistleri şunlardır;

Endometrioma: Endometriomalar normalde rahim içi (endometriyum) zar dokusunun uterusun dışında büyüdüğü bir durum olan endometriozis nedeniyle oluşan kistlerdir. Bu yumurtalık kistleri doğurganlık sorunları ile ilişkili olabilir.

Polikistik Over Sendromu (PCOS) kaynaklı yumurtalık kistleri: Polikistik over sendromu, adet düzensizliği, bazı hormon seviyelerinde yükselme ve yumurtalıklarda çevresel yerleşimli birçok küçük kistin bulunduğu bir klinik durumdur. PCOS, bazı kadınlarda doğurganlık sorunlarına katkıda bulunabilecek düzensiz yumurtlama ile ilişkilidir.

Doğurganlığı Etkilemeyen Kistler Hangileridir?

Fonksiyonel kistler: Fonksiyonel kistler, foliküler kistler veya korpus luteum kistleri en yaygın yumurtalık kisti türüdür. Fonksiyonel kistler normal bir adet döngüsü sırasında oluşur. Bu kistler kısırlığa neden olmaz veya katkıda bulunmaz. Aslında, fonksiyonel kistler doğurganlığa yol açan gerekli fonksiyonların gerçekleştiğini gösterir.

Kistadenom: Kistadenomlar, yumurtalıkların yüzeyinden kaynaklanan kistik büyümelerdir. Her ne kadar tedavi gerektirse de doğurganlığı etkilemezler.

Dermoid kistler: Bu tip kistler sıvı yerine yağ, saç, hatta diş gibi yapıları içerir. Dermoid kistler infertilite ile ilişkili değildir.

Bir yumurtalık kisti teşhisi konduysa ve hamile kalmaktan endişe ediyorsanız, doktorunuzla konuşun. Doktorunuz hamilelik şansınızı artırabilecek tedavi seçeneklerini size sunacaktır.

Yumurtalık Kisti Tanısı

Pelvik muayenede büyük boyutlu kistler hissedilebilir. Doktorunuz kistin boyutu, sıvı içeriği, solid (katı) yapı içerip içermediği veya karmaşık yapı özelliği açısından kistin türünü belirlemek için test ve tahliller isteyebilir. Olası testler şunlardır;

Hamilelik testi: Pozitif bir test, corpus luteum kisti olduğunu düşündürebilir.
Pelvik ultrason: Ultrasonda rahim ve yumurtalıkların görüntüsünü oluşturmak için yüksek frekanslı ses dalgaları kullanılır. Ultrason ile bir kistin varlığı, yeri, sayısı ve boyutları saptanabilir. Ayrıca kistin sıvı ve katı yapısı analiz edilebilir.
Laparoskopi: Küçük bir insizyondan karnınıza giriş yapılarak, ince, ışıklı bir alet olan laparoskop ile yumurtalıklarınız görülebilir. Aynı zamanda yumurtalık kisti çıkarılabilir. Bu anestezi gerektiren cerrahi bir işlemdir.
CA 125 kan testi: Yumurtalık kanseri olan kadınlarda kanser antijeni 125 (CA 125) adı verilen bir proteinin kan seviyeleri genellikle yükselir. Kistiniz katı yapılar içeriyorsa ve yumurtalık kanseri riski yüksekse, doktorunuz bu testi isteyebilir. Endometriozis, uterus fibroidleri ve pelvik inflamatuar hastalık gibi iyi huylu durumlarda da yüksek CA 125 seviyeleri oluşabilir.

Antalya yumurtalık kisti tedavisi yaşa, kistin tipine, büyüklüğüne ve semptomlara bağlıdır. Yumurtalık kistlerinde şu tedavi yaklaşımları uygulanabilir;

Takip: Basit, küçük, sıvı dolu bir kist varsa kist kendiliğinden kaybolabilir. Bunun için kist ultrason ile takip edilir. Doktorunuz kistin boyutunun değişip değişmediğini görmek için aralıklarla takip pelvik ultrason önerecektir.

İlaç: Doktorunuz, yumurtalık kistlerinin tekrarlanmasını önlemek için doğum kontrol hapları gibi hormonal kontraseptifler önerebilir. Bununla birlikte, doğum kontrol hapları mevcut bir kisti küçültmez.

Ameliyat: Büyük, büyüyen, fonksiyonel olmayan, iki veya üç adet döngüsü boyunca devam eden ve ağrıya neden olan bir kist detaylı şekilde değerlendirilerek çıkartılabilir. Bazı kistler yumurtalık alınmadan çıkarılabilir (ovarian kistektomi). Bazı durumlarda, doktorunuz etkilenen yumurtalığı çıkarmayı (ooforektomi) ve diğer sağlam olanı bırakmayı önerebilir.

Konsültasyon: Kistik bir kitle kanserli ise, doktorunuz sizi jinekolojik onkoloji uzmanına yönlendirecektir. Bu durumda rahim, yumurtalıklar ve fallop tüplerinin çıkarılması (total histerektomi) ve muhtemelen kemoterapi veya radyoterapi alınması gerekebilir.

Menopoz sonrası: Menopozdan sonra bir yumurtalık kisti geliştiğinde doktorunuz ameliyat önerebilir.